یکی از بیماریهای بسیار رایج و شایعی که انسان‌های زیادی در سراسر جهان را درگیر کرده است، سرطان است. یک بیماری به نسبت کشنده که می‌تواند به‌صورت خاموش در بدن افراد پیشروی کند و با درگیر کردن اندام‌های مختلف، روند نرمال زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر بیماری سرطان به موقع و در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان و پیشگیری هست.
علائم و نشانه‌های عمومی سرطان شامل موارد زیر است:
- توده‌های غیر معمول روی بدن
- کاهش وزن سریع و غیرمنتظره
- تب
- خستگی و ضعف
- درد عمومی بدن
- تعریق شبانه
- مشکلات گوارشی مثل حالت تهوع و استفراغ
- تغییرات پوستی
چرا تشخیص زودهنگام سرطان اهمیت دارد؟
تشخیص زودهنگام به این معناست که این بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود. تشخیص زودهنگام، اثربخشی درمان را افزایش و میزان مرگ و میر را کاهش می‌دهد.
غربالگری سرطان‌ها در سامانه دکتران یکی از بهترین راه‌ها به منظور تشخیص زودهنگام انواع این بیماری است.
بعضی از غربالگری‌های رایج این بیماری به قرار زیر است:
- غربالگری سرطان دهانه رحم با آزمایش پاپ اسمیر.
- غربالگری سرطان پروستات با آزمایش PSA برای مردان بالای 50 سال
- غربالگری سرطان ریه با عکس سینه به طور منظم برای کسانی که در معرض عوامل محیطی قرار دارند ضروری است.
- چکاپ سرطان‌های پوست با معاینه پوست
- غربالگری منظم کانسر کولورکتال بر اساس انجمن سرطان آمریکا (ACS) از سن ۴۵ سالگی توصیه می‌شود. این غربالگری معمولاً با کولونوسکوپی و آزمایش خون مخفی در مدفوع انجام می شود.
- ماموگرافی برای غربالگری سرطان سینه برای زنان بالاتر از ۴۵ سال توصیه می‌شود.
توجه: برای افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند یا در معرض خطر ابتلا هستند انجام منظم غربالگری بسیار مهم است.
علل به‌وجودآمدن بیماری سرطان
عوامل بسیار متعددی را می‌توان به‌عنوان علت این بیماری در نظر گرفت.
مهم‌ترین عوامل ایجاد سرطان شامل موارد زیر می‌شود:
- مصرف الکل
- رژیم غذایی و نوع و میزان فعالیت‌های فیزیکی
- بی‌تحرکی و چاقی
- مصرف غذاهای چرب و فست‌فودی
- مصرف بیش از حد غذاهای دودی و کنسروی
- اعتیاد به مواد مخدر
- سیگار کشیدن و قلیان کشیدن
- قرارگرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش خورشید به مدت طولانی
- قرارگرفتن در معرض پرتوهای رادیواکتیو
- استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی مضر
- کارکردن در محیط‌های آلوده مانند محیط‌های آلوده به آزبست یا ترکیبات شیمیایی مضر مانند آفت‌کش‌ها و رادون
- مصرف بیش از حد غذاهای منجمد
- برخی عفونت‌های ویروسی مانند ویروس پاپیلومای انسانی
روش‌های پیشگیری از بیماری سرطان
با این که سرطان قابل‌پیش‌بینی نیست و نمی‌توان به‌صورت صددرصدی از آن جلوگیری کرد، برخی روش‌ها و توصیه‌ها می‌تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشند. حتی برخی از آنها می‌توانند مانع از پیشرفت بیماری یا بدخیم شدن آن شوند.
مهم‌ترین کارهایی که می‌توان در این زمینه انجام داد شامل موارد زیر است:
- انجام تست‌ها و معاینات و آزمایشات غربالگری سالانه سرطان
- ترک سیگار، قلیان و الکل
- پرهیز از مصرف غذاهای منجمد و فست‌فودی
- کاهش مصرف چربی و قند در رژیم غذایی
- افزایش مصرف سبزی‌ها و میوه‌های سالم
- انجام آزمایش‌ها و چکاپ‌های دوره‌ای و جدی گرفتن کوچک‌ترین علامت‌هایی که به نظر جدید و غیرنرمال می‌آیند
- ورزش‌کردن و داشتن فعالیت‌های فیزیکی
- کاهش وزن
حرف آخر
در صورت مشاهده هر علامت غیرعادی مانند کاهش وزن شدید، باید حتما به پزشک مراجعه کرد و با استفاده از روش‌های تشخیص بیماری سرطان، بهترین شیوه درمانی را دریافت کرد. سرطان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، با درصد بسیار بالایی قابل‌کنترل و درمان خواهد بود.