سرطان معده چیست؟
سرطان معده رشد غیرطبیعی سلول هاست که از معده آغاز می شود. معده یک کیسه عضلانی است که در قسمت میانی بالای شکم و درست زیر دنده ها قرار دارد. غذایی که می خورید وارد معده شده، در آنجا نگه داشته شده و سپس تجزیه و هضم می شود. سرطان معده که با نام سرطان گاستریک نیز شناخته می شود می تواند بر هر قسمت از معده تأثیر بگذارد.
در اکثر نقاط جهان سرطان معده در قسمت اصلی معده ایجاد می شود اما در ایالات متحده سرطان معده در قسمتی که لوله طولانی حمل کننده غذا (مری) با معده برخورد می کند ایجاد میشود. به این ناحیه محل اتصال معده و مری گفته می شود.
محل ایجاد سرطان در معده یکی از مواردی است که پزشکان متخصص انکولوژی هنگام تعیین گزینه های درمانی در نظر می گیرند.
درمان سرطان معده معمولا شامل جراحی برای از بین بردن سرطان معده است و احتمال دارد درمان های دیگر نیز مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی قبل و بعد از جراحی توصیه شوند که در ادامه مطلب به آنها می پردازیم.
چه عواملی باعث ایجاد سرطان معده می‌شوند؟
دانشمندان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث میشود سلول‌های سرطانی در معده شروع به رشد کنند. اما آنها چند نکته را می‌دانند که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. یکی از آنها عفونت با باکتری رایج هلیکوباکترپیلوری (H. pylori) است که باعث ایجاد زخم معده و ورم معده میشود. عواملی که می‌توانند شما را به سرطان معده مبتلا کنند و یا می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به سرطان معده نقش داشته باشند به شرح زیر است:
علائم سرطان معده شامل چه مواردی است؟
طبق منابع پزشکی معتبر، علائم سرطان معده به طور معمول در مراحل اولیه، خودشان را نشان نمی‌دهند. متأسفانه این بدان معناست که تا زمانی که سرطان به مرحله پیشرفته نرسد، فرد معمولا متوجه نخواهد شد که سرطان معده دارد. لذا برخی از رایج ترین علائم سرطان پیشرفته معده عبارتند از:
تشخیص سرطان معده توسط متخصص
آزمایش‌های غربالگری زیر می‌توانند برای بررسی علائم سرطان معده توسط متخصص انکولوژی استفاده شوند:
درمان سرطان معده با توجه به تشخیص پزشک متخصص انکولوژی
روش درمان با توجه به عامل‌های گوناگونی مانند موارد زیر انتخاب میشود:
جراحی سرطان معده توسط پزشک جراح سرطان معده
با برداشتن تومور در مراحل اولیه سرطان معده می‌توان آن را درمان کرد؛ معمولاً بخش آسیب دیده و سرطانی معده و گاهی اوقات تمام معده از بدن خارج میشود. این عمل گاهی توسط جراحی لاپاروسکوپی یا لاپاراسکوپی (جراحی سوراخ کلید) صورت می‌پذیرد.
با بهره‌گیری از بعضی تکنیک‌های جراحی حتی در صورت پیشرفته بودن سرطان و قابل علاج نبودن آن می‌توان علائم را تا حدی تسکین داد، برای مثال با برداشتن بخشی از معده در عمل جراحی با لیزر یا عمل کوچک کردن معده می‌توان انسداد را برطرف نمود.
شیمی درمانی معده توسط متخصص انکولوژی
شیمی درمانی سرطان معده یکی از روش‌های درمان سرطان معده با داروهای ضد سرطانی است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا تکثیر آنها را متوقف می‌سازد. شیمی درمانی تکمیلی، درمانی است که در آن از عمل جراحی در کنار شیمی درمانی استفاده میشود، برای مثال، احتمالا یک دوره شیمی درمانی پس از عمل جراحی سرطان معده تجویز میشود تا هر گونه سلول سرطانی انتشار یافته از تومور اولیه نابود شود.
البته گاهی اوقات شیمی درمانی پیش از جراحی برای کوچک‌تر کردن تومور و تسهیل عمل جراحی انجام میشود، این شیوه‌ی درمان سرطان معده را نئوادجونت گویند.
پرتودرمانی معده توسط متخصص رادیوتراپی انکولوژی
در پرتودرمانی سرطان معده توسط بهترین متخصص انکولوژی پرتوهای تابشی با انرژی بالا بر روی بافت سرطانی متمرکز میشود تا سلول‌های سرطانی از بین بروند یا تکثیرشان متوقف گردد. پرتو درمانی معمولا برای درمان سرطان معده به کار برده نمی‌شود، اما گاهی اوقات برای کوچک کردن بخش خاصی از تومور سرطانی دامن زننده به سرطان کاربرد دارد.
پرتو ـ شیمی درمانی
در بعضی موارد ترکیبی از پرتو درمانی و شیمی درمانی (پرتو ـ شیمی درمانی) علاوه بر عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمان سرطان معده معمولا نزدیک به زمان انجام عمل جراحی بر روی بیمار انجام میشود.
پرسش و پاسخ متداول سرطان معده
۱. آیا عوامل ژنتیکی در بروز سرطان معده تأثیر دارند؟
پاسخ: بله، فاکتورهای ژنتیکی و سابقه خانوادگی می‌تواند برخی از افراد را به بروز سرطان معده در معرض خطر قرار دهد.
۲. آیا عواملی همچون مصرف مکرر نمک و خوراک‌های حاوی نیترات باعث بروز سرطان معده می‌شوند؟
پاسخ: بله، مصرف زیاد نمک و خوراکی های حاوی مواد نگهدارنده و همچنین نیترات ممکن است ریسک ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
۳. آیا درمان سرطان معده به صورت جراحی امکان‌پذیر است؟
پاسخ: بله، جراحی برای برخی از موارد سرطان معده به عنوان روش درمانی استفاده میشود، اما این بستگی به نوع و مرحله سرطان طبق دستور پزشک دارد.
۴. آیا سرطان معده در مراحل ابتدایی قابل تشخیص است؟
پاسخ: متأسفانه، در مراحل ابتدایی، سرطان معده ممکن است بدون علائم خاصی باشد یا علائمی که وجود دارند، ممکن است عمومی باشند.
۵. آیا درمان سرطان معده از طریق شیمی درمانی موثر است؟
پاسخ: بله، شیمی درمانی (کمکی یا قبل از جراحی و یا بعد از آن) می‌تواند به منظور کاهش اندازه تومور و کنترل رشد سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار گیرد.
۶. آیا رژیم غذایی خاصی برای کاهش خطر سرطان معده وجود دارد؟
پاسخ: بله، یک رژیم غذایی سالم، مصرف میوه‌ها و سبزیجات، کاهش مصرف چربی و مواد غذایی فرآورده، و جلوگیری از مصرف الکل و سیگار می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان معده مؤثر باشد.
۷. آیا تغییرات مزاج و یا مشکلات هضمی ممکن است نشانه‌های سرطان معده باشند؟
پاسخ: بله گاهی اوقات
۸. آیا علائمی مانند درد شکم، تغییرات در اندازه حجم شکم و کاهش وزن بدون دلیل می‌توانند نشانه‌های سرطان معده باشند؟
پاسخ: بله، این علائم ممکن است نشانه‌های سرطان معده باشند. اما باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گیرند.
۹. آیا ارتباطی بین عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری و بروز سرطان معده وجود دارد؟
پاسخ: بله، هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند یکی از عوامل خطرزای بروز سرطان معده باشد. اما تمام افرادی که این باکتری را دارند، سرطان معده نمی‌گیرند، نیاز به چکاپ سالانه دارند.
۱۰. آیا سرطان معده در مردان بیشتر دیده میشود یا در زنان؟
پاسخ: معمولاً سرطان معده در مردان بیشتر دیده میشود، اما این بستگی به عوامل مختلفی از جمله عادات غذایی، سابقه خانوادگی و محیط زندگی دارد.
منبع:دکتر مریم میرزایی مقدم
