عوارض تزریق ژل شامل موارد زیر است:
عفونت ژل و ایجاد آبسه
بر اساس یک قانون کلی، وجود هر جسم خارجی در بدن می تواند زمینه ساز عفونت باشد، لذا تمامی ژل ها به صورت تئوری خطر عفونت را دارند ولی در عمل می بینیم که این احتمال در همه ژل ها به یک میزان نبوده و در بعضی از ژلها بسیار بالا و در بعضی از آنها کم است. احتمال عفونت در ژلهای دائمی مانند ژل پاژ و ژل های بدون تائیدیه بهداشتی بسیار بالا می باشند.
تا زمانی که ژل در بدن وجود دارد همواره احتمال عفونت وجود دارد و ممکن است یک سمت صورت عفونت کند در حالی که سمت مقابل عفونت نکند و یا با فاصله زمانی زیاد عفونت کند.
در صورت ایجاد آبسه، در اغلب اوقات آنتی بیوتیک به تنهایی پاسخگو نبوده و تخلیه آبسه ضروری می باشد. بسیاری از پزشکان از طریق برشی که روی پوست می دهند این کار را انجام می دهند، متاسفانه در چنین مواردی محل برش پوستی گاهی برای همیشه اثر بدی را باقی می گذارد. خوشبختانه این آبسه ها از راه دهان قابل تخلیه است و وضعیت بیمار کاملا به حالت عادی برمی گردد.
جا به جایی ژل صورت
گاهی ژل تزریق شده در همان محل تزریق باقی نمانده و به مرور زمان به اطراف حرکت می کند. در بعضی از بیماران این ژل مانند کیستی می باشد که با فشار دادن بر روی آن می توان جابه جایی ژل را لمس کرد.
ایجاد ناهمواری در محل تزریق (درمان گلوله شدن ژل صورت)
درمان گلوله شدن ژل صورت ؛ این وضعیت مخصوصا در مناطقی مانند لب و زیر چشم که پوست یا مخاط ظریفی دارند، دیده می شد. یکی از عوامل مهم زمینه ساز آن انتخاب ژل نامناسب است. با وجودی که تمامی ژلهای موجود در بازار بلااستثنا می توانند همچین عارضه ای را داشته باشند ولی ژلهای با غلظت بالا برای این نواحی مناسب نبوده و باید از آنها اجتناب کرد.
ژلهای با غلظت پایین برای زیر چشم و لب مناسبند ولی به دلیل جذب سریع آنها، مدت کوتاهتری باقی می مانند و این موضوع باعث می شود که برخی از پزشکان برای طولانی تر بودن اثر تزریق ژل، ژلهای غلیظ تر را پیشنهاد دهند و یا خود بیماران با آگاهی کامل، ژل غلیظتر را انتخاب می کنند. (درمان گلوله شدن ژل صورت)
در این مورد تجربه پزشک در پیشگیری از ایجاد این عارضه نیز بسیار مهم است. در مواردی که ناهمواری محل تزریق ژل در بیماری شدید باشد، می توان گفت یا این بیمار سابقه تزریقات مکرر و بیش از حد ژل را داشته و یا پزشک او دقت و تجربه کافی برای راهنمایی بیمار و تزریق را نداشته است. در هر حال برای درمان آن می توان اقداماتی را انجام داد و توصیه می شود تزریقات بعدی ژل با احتیاط و به میزان کم صورت گیرد. (درمان گلوله شدن ژل صورت)
تخلیه ژل یکی از روشهای موثر برای این عارضه است در مواردی که تعداد این ناهمواریها زیاد باشند ممکن است در بیش از یک جلسه کار تخلیه ژل صورت گیرد. در ضمن می توان از روشهایی مانند تزریق هیالورونیداز (در ژلهای هیالورونیک اسید)، گرم کردن و ماساژ موضعی محل تزریق ژل هم استفاده کرد.
کبودی و تورم بعد از تزریق ژل (عوارض تزریق ژل)
در هر تزریقی که انجام می گیرد احتمال وجود تورم و کبودی وجود دارد ولی در مواردی که حجم زیادی از تزریق ژل لازم باشد، مخصوصا در ژلهایی که غلظت بالایی دارند، معمولا کبودی و تورم بیشتری خواهیم داشت. برای چنین مواردی پزشک می تواند تا حد زیادی با استفاده از روشهای خاصی از تورم و کبودی، پیشگیری کند. به طور مثال یکی از روشهای پیشگیری این است که به جای سوزن از کانولا برای تزریق استفاده شود.
اغلب ژلها بوسیله سوزن تزریق می شوند و ما میدانیم که هرچقدر ژل غلیظتر باشد، سوزن تزریق درشتتر می شود. از طرفی تیزی نوک سوزن به پارگی هرچه بیشتر عروق، کمک می کند و درنهایت کبودی زیادی را به دنبال دارد. کانولا شبیه سوزن است (شکل زیر) ولی نوک آن تیز نیست و دارو از سوراخ کناری آن خارج می شود بنابراین با ورود کانولا به بافت، عروق آسیب نمی بینند و کبودی بعداز تزریق کمتر خواهد شد.
ایجاد غیر قرینگی در لبها یا دیگر نواحی صورت
با وجودی که با تزریق ژل می توان برخی از غیر قرینگیهای صورت را اصلاح کرد ولی خود تزریق ژل می تواند عامل ایجاد غیر قرینگی در صورت و یا لب ها باشد.
خوشبختانه در بسیاری از موارد به راحتی این مشکل قابل اصلاح است. اگر سمتی که ژل بیشتر تزریق شده زیباتر است، با تزریق کمی از ژل در سمت کمتر تزریق شده می توان این غیر قرینگی را برطرف نمود. در مواردی که ژل اولیه در یک طرف بیش از حد باشد و طرفی که کمتر تزریق شده زیباتر باشد، بهتر است مقداری از ژل ناحیه برجسته تر تخلیه شود.
تورم گذرا (یا دوره ای) در محل تزریق ژل
این حالت بویژه در ژلهای هیالورونیک اسید به صورت دوره ای، مخصوصا در لبها ایجاد می شود و با حالتی که محل تزریق ژل به صورت گلوله های ریز درمی آید (مانند عارضه گفته شده در بالا) کاملا متفاوت است. ممکن است عامل شروع کننده این تورم وجود یک بیماری سیستمیک مانند سرماخوردگی و یا مصرف بعضی از مواد غذایی باشد. خوشبختانه این وضعیت گذرا بوده و در اغلب موارد به طور خود به خود برطرف می شود ولی گاهی این برطرف شدن چندین هفته یا چند ماه طول می کشد که در این حالت مراجعه به پزشک برای درمان سریعتر بسیار راحتتر خواهد بود.
توجه داشته باشید که تورم گذرا با وضعیت گفته شده در مورد بالا (حالت گلوله گلوله شدن) فرق می کند و درمان آنها کاملا متفاوت است. درصورتی که این دو مورد باهم اشتباه شوند و درمان غیر صحیح صورت گیرد، حتما وضعیت بیمار بدتر خواهد شد.
برجستگی بیش از حد لب یا صورت به دلیل تزریق زیاد
اثر ژل فوری ظاهر می شود، تورم و کبودی بعد از تزریق ژل بسیار کمتر است، در حالی که بهترین درمان برای این عارضه پیشگیری از ایجاد آن است. به این صورت که اگر شما نمی دانید چه مقدار ژل برای لب و یا صورت شما لازم است، بهتر است تزریق ژل خود را در دو یا چند مرحله انجام دهید. یعنی ابتدا مقدار کمی ژل تزریق کرده و در صورتی که تغییرات بیشتری خواسته باشید با فاصله ۳ تا ۴ هفته بعد تزریق بعدی را انجام دهید.
توجه داشته باشید که برای تزریق هیچگاه دیر نیست و تزریق چند مرحله ای هیچگونه عارضه ای برای شما نخواهد داشت. لذا سعی کنید درمقابل وسوسه اطرافیان و یا پزشکی که حجم بالای تزریق ژل را به شما پیشنهاد می کنند مقاومت کنید.
در مواردی که دچار چنین مشکلی شدید برای درمان سه راه منطقی دارید که در زیر به آنها اشاره می شود.
تا زمان تجزیه ژل صبر کنید (این حالت فقط در ژلهای موقتی قابل اجرا است و در ژلهای دائمی وضعیت نه تنها بهتر نشده بلکه ممکن است در اثر آبسه یا التهاب بدتر شود)
از آنزیم تجزیه کننده ژل استفاده کنید و یا محل تزریق را مرتب ماساژ داده و گرم نگه دارید. (تزریق آنزیم فقط در ژلهای هیالورونیک اسید قابل انجام است)
مقداری از ژل را تخلیه کنید. برای تخلیه ژل صورت، می توان از برش پوستی و یا برش داخل دهانی استفاده کرد. برش پوستی اغلب اسکاری را برروی صورت باقی می گذارد که چندان نمای خوشایندی نخواهد داشت. تخلیه ژل از راه دهان باید توسط پزشک خبره و ماهر (کسی که کاملا به آناتومی محل آشنا باشد) انجام گیرد تا عوارضی بر روی عروق، اعصاب و عضلات صورت ایجاد نشود.
عفونت
ژل پاژ در اکثر موارد عفونت می کند، که این عفونت به صورت تورم چرکی می باشد.
فیبروز
در بعضی موارد، ژل پاژ باعث ایجاد فیبروز یا سفت شدن بافت زیر پوستی می شود.
آسیب به اعصاب و عضلات صورت
این ژل نمی تواند به اعصاب و عضلات صورت آسیب برساند زیرا خون رسانی عضلات بسیار زیاد است و لایه نازک بسیار مقاومی اطراف اعصاب و عضلات را می گیرد و همین سد محکمی برای جلوگیری از عوارض ژل پاژ است اما در تمام بیمارانی که اعصاب و عضلات صورت آسیب دیده کار نامناسبی برای تخلیه ژل آنها انجام گرفته است.
عوارض بسیار نادر
علاوه بر عوارض فوق موارد بسیار نادری (در کل دنیا چند مورد انگشت شمار) نیز ممکن است اتفاق بیفتد که هر کدام درمان خاص خود را دارد. خوشبختانه این عوارض در بسیاری از افراد دیده نمی شوند و برخی از آنها بوسیله پزشک قابل پیشگیری هستند.
درمان کیست
وقتی ژل تزریق شده در صورت شما ایجاد کیست کند شما در صورت خود توده های نرم (compressible) را احساس می کنید. در این حالت کیست های ایجاد شده، حاوی موادی به صورت مایع یا نیمه جامد است. گاهی این کیست ها از جایی به جای دیگر حرکت می کنند و گاهی با ارتباط هایی که بین چند کیست مجاور وجود دارد، محتویات آنها با فشار دادن از یک کیست به کیست دیگر منتقل می شود. شما با لمس کردن، توده هایی را حس می کنید که با فشار دادن می توانید تا حدودی شکل آن را تغییر دهید. در این مورد با سونوگرافی می توان محل قرار گیری و عمق قرار گیری آنها را پیدا کرد.
روش درمان: با توجه به نمای سونوگرافی، می توان تصمیم گرفت که از چه راهی (از راه دهان یا از راه پوست) می توان ژل را تخلیه کرد.
کیست ها، نشان از واکنش بدن به ژل می دهند و ما در هنگام تخلیه ژل علاوه بر ژل خارج شده، مقداری از ترشحات که گاهی چرکیست می بینیم. اغلب کسانی که از ژل پاژ استفاده نموده اند چنین کیست هایی را در صورت خود دارند.
توجه: شستشوی حفره تخلیه شده بخشی از درمان است و به خارج شدن هرچه بیشتر ژل های باقیمانده کمک می نماید. حتما از پزشک خود بخواهید که بعد از تخلیه ژل، محل آن را به خوبی شستشو دهد.
برش های ۱ تا ۳ میلیمتری برای تخلیه این قبیل ژل ها بسیار موثرند. در اغلب موارد این برش ها نیاز به بخیه نداشته و بعد از تخلیه، کاملا ترمیم شده و جای آنها از بین می رود. ژل های عمقی از راه دهان و ژل هایی که به سطح پوست نزدیکند با برش های پوستی بهتر تخلیه می شوند. سونوگرافی و معاینه دقیق در انتخاب روش تخلیه ژل بسیار تعیین کننده می باشند.
درمان توده های سفت و توپر (Solid)
گاهی بعد از تزریق ژل، شما توده های سفت و توپر (Solid) در صورت خود لمس می کنید که باعث بدفرمی صورت شما می شوند نمای این حالت تا حدودی با واکنش کیستی متفاوت است. سفتی بیش از حد آنها نمای شبیه توده و تومورهای خوشخیم را در صورت ایجاد می کنند. بسته به محلی که تزریق شده اند می توانند خیلی سطحی و یا خیلی عمقی باشند. در سونوگرافی شباهت هایی بین این واکنش و واکنش های کیستی دیده می شود ولی با مقداری دقت می توان به راحتی این دو را از یکدیگر تفکیک کرد. تفکیک این دو از یکدیگر می تواند برای انتخاب روش تخلیه ژل به پزشک کمک نماید.
روش درمان: در توده های کوچک بسیار سطحی (زیرمخاطی یا زیر پوستی)، می توان از روش تخلیه سوزنی استفاده کرد. این کار بعد از بی حسی کامل انجام می گیرد و اغلب نیاز به شستشوی محل تزریق ژل ندارد. دادن ماساژ در این روش می تواند کمک کننده باشد.
توجه: استفاده نابه جا از روش سوزنی برای توده های عمیق و بزرگتر، نه تنها کارساز نیست، بلکه می تواند نتیجه معکوس دهد و باعث پخش شدن ژل و یا دشوار تر شدن تخلیه های بعدی شود.
برای تخلیه توده های عمقی و سفت ایجاد شده توسط ژل، مشابه تخلیه کیست عمل می شود.
درمان تورم یکدست و بیش از حد
گاهی در اثر تزریق ژل در صورت شما، تورم یکدست و بیش از حد ایجاد می شود. این حالت بویژه در ژل هایی دیده می شود که با تحریک کلاژن سازی باعث افزایش حجم بافت می شود. اکثر ژل هایی که به صورت پلیمری از مولکول های مختلف درست شده اند در این گروه قرار می گیرد. استفاده از این نوع ژل ها در برخی از نواحی صورت خطرناک بوده و ممنوع است.
توجه: ژل های کلاژن ساز برای تزریق در لب و زیر چشم مناسب نیستند و فقط در مناطق عمقی می توانند تزریق شوند..!
این قبیل ژل ها تغییراتی در بافت های بدن ایجاد می کنند که حین سونوگرافی دیده می شود و می توان آنها را از دیگر انواع ژل تشخیص داد.
روش درمان: تا حد امکان از دستکاری این قبیل عارضه ها و تخلیه ژل آنها باید اجتناب نمود. ولی در موارد خاص می توان با احتیاط تخلیه ژل را انجام داد. شستشوی محل این ژل ها بسیار کمک کننده است. برای تخلیه این ژل ها، بهتر است به جای برش های بزرگ، از چند برش بسیار کوچک کمک گرفت. هیچگاه نباید سعی شود که تمامی این قبیل ژل ها را در یک مرحله تخلیه کنیم زیرا در آن صورت، آسیب به بافت های اطراف و باقیماندن بدشکلی ها حتمی خواهد بود.
پستی و بلندی های به جا مانده از درمان عوارض تزریق ژل را چه کنیم؟
پس از درمان عوارض تزریق ژل، در اغلب موارد ناهمواری هایی در محل باقی می ماند. اگر این ناهمواری ها ملایم و خفیف باشد، ممکن است هیچ درمانی نیاز نباشد. ولی در موارد شدید، برای اصلاح آن می توان از تزریق چربی، پروتز های صورت، و گاهی ژل های استاندارد و مطمئن استفاده کرد. در بین این راهکارها، تزریق چربی مطمئن تر و همراه با نتایج بهتر است.
آیا با یک بار تخلیه ژل، عوارض آن کاملا رفع می شود؟
بستگی به نوع ژل دارد که آیا قابل تخلیه باشند یا خیر؛ سعی تیم جراحی مرکز جراحی زیبایی لمون بر این است که با یک بار عمل تخلیه، تخلیه ژل به صورت کامل انجام شود، چراکه قسمت های فیبروز قابل تخلیه نیست و به جای تخلیه ژل با درمان تزریقی می توان آن ها را درمان کرد. ویزیت بعد از جراحی، سه ماه بعد از عمل تخلیه انجام می شود. اگر ژلی (قابل تخلیه باشد) تخلیه انجام شده و هزینه پاکسازی فقط شامل وسایل مصرفی است.
توجه: تخلیه ژل با روش لیفت صورت آخرین درمان برای تخلیه ژل (و کنترل عوارض شدید آن) است، و با وجودی که بسیاری از روش های تخلیه ژل را همکاران عزیز (پزشکان عمومی، متخصصین پوست و جراحان عمومی و…) می توانند انجام دهند، ولی توصیه می کنیم روش تخلیه ژل با استفاده از لیفت صورت، فقط توسط پزشک مجرب (هم در تخلیه ژل و هم در لیفت صورت) انجام شود و قبل از عمل نیز بررسی کامل با سونوگرافی و تعیین محل های دقیق ژل، صورت گرفته باشد.
آیا زمان تخلیه ژل پاژ به اعصاب عضلات صورت آسیب می رساند؟
ژل پاژ به تنهایی نمی تواند به اعصاب و عضلات صورت آسیب برساند زیرا خون رسانی عضلات بسیار زیاد است و لایه نازک بسیار مقاومی اطراف اعصاب و عضلات را می گیرد و همین سد محکمی برای جلوگیری از عوارض ژل پاژ است اما در تمام بیمارانی که اعصاب و عضلات صورت آسیب دیده است کار نا مناسبی برای تخلیه ژل آنها انجام گرفته است.
توصیه های برای افرادی که ژل پاژ دارند:
هرگز بدون سونوگرافی تخلیه ژل پاژ انجام ندهید.
عامل اصلی پخش ژل دستکاری خود فرد می باشد.
ماساژ دادن محلی که ژل پاژ وجود دارد ممنوع می باشد، به علت اینکه با فشار دادن برجستگی ها ، ژل به اطراف پخش می شود.
تخلیه ژل ،بخش عمده آن در یک جلسه انجام میشوددر غیر این صورت یقیین پیدا کنید که پزشک مناسبی را انتخاب نکرده اید.
قبل از اینکه ژل عارضه دار شود به فکر تخلیه باشید زیرا در صورت آبسه ، کیست ، عفونت و جا به جایی تغییرات دائمی در پوست ایجاد میشود.
خطرناکترین روش تخلیه ژل پاژ ساکشن کردن است که تنها ژل را کامل تخلیه نمی کند و به بافت های سالم نیز آسیب می رساند و باعث ایجاد فیبروز در زیر پوست میشود.
در آخر به این نکته توجه داشته باشید هرگز پزشکی که مسلط به بافت های عمقی صورت نیست را انتخاب نکنید ، پزشکان عمومی ، جراحان عمومی ، متخصصین پوست ، این افراد توانایی تخلیه کردن ژل های سطحی پوستی را دارند اما برای عمق بیشتر از سه الی چهار میلیمتر ، این افراد مقداری از ژل را تخلیه می کنند و احتمال اینکه به بافت های سالم آسیب برسد خیلی زیاد می باشد.
مزایای جراحی لیفت صورت به همراه تخلیه ژل
- تخلیه کامل ژل پاژ
- رفع عفونت
- آزاد سازی و کشیدن بافتهای عمقی صورت
- کشیدن و لیفتینگ پوست صورت
- انتقال بخشی از بافتهای صورت به منظور دستیابی به حداکثر زیبایی در چهره
- ایجاد حس مثبت و تقویت اعتماد به نفس
- جوان سازی صورت به روش ماندگار
دلیل عوارض ژل صورت: مقصر کیست؟ ژل یا پزشک؟
یک سوال بسیار چالش بر انگیز که آیا همه عوارض که در افراد آسیب دیده مساهده می شود، مربوط به خود ژل است یا به پزشک هم مربوط می شود؟
ژل پاژ دشمن بافت های چربی صورت است و بیشترین آسیب را به این بافت میزند که لذا ایجاد نا همواری در این ژل بسیار شایع است ولی با تمام این اوصاف به ندرت به شاخه های عصبی و عضلات آسیب می رساند. خونرسانی عضلات بسیار زیاد است و لایه نازک و بسیار مقاومی اطراف عصب و عضلات را می گیرد و همین لایه سد بسیار خوبی برای جلوگیری از عوارض ژل پاژ است. در تمام بیمارانی که مشاهده کردم عضلات صورت آسیب دیده اند متوجه شدیم که کار مناسبی برای تخلیه ژل او انجام نگرفته است.