جراحی سرطان برای‌ازبین رفتن تومور و کمک به‌بدن جهت بهبودی بیشتر و کاهش عوارض ناشی‌از کانسر انجام میشود. حتی ممکن است عمل را به دلیل موارد زیر انجام دهید:
- برای تشخیص کانسر
- پیدا کردن محل بیماری
- برای‌مطالعه گسترش و یا تاثیر ان بر دیگر نقاط بدن
با توجه به‌نوع کانسر ممکن است عمل بصورت سر پایی و یا با نیاز به‌بستری شدن دربیمارستان انجام شود میتوانید دراین باره باپزشکتان صحبت نمایید.
انواع مختلف جراحی سرطان چیست؟
جراحی سرطان میتواند باروشهای متفاوت و به‌دلایل مختلف انجام شود.
جراحی سرطان برای تشخیص
بیوپسی و یا جراحی سرطان تشخیصی برای شناسایی انواع کنسرها انجام میشود و برخی ازانها بااستفاده ازیک برش کوچک قسمتی ازتومور برای‌بررسی نوع کنسر انجام میگیرد. نوع دیگر بیوپسی باسوزن و یا دوربین برای‌مشاهده داخل بدن انجام میگیرد.
جراحی سرطان برای درمان
دراین روش با استفاده از جراحی تومور یا سلولهای درحال رشد سرطانی را از بدن خارج میکنند. زمانی که‌تومور درناحیه خاصی ازبدن قرار گرفته باشد، جراحان ازاین روش درمانی استفاده میکنند. این نوع درمان اغلب به‌عنوان درمان اولیه در نظر گرفته میشود. بااین حال، انواع دیگر درمانهای کنسر، مانند پرتودرمانی، ممکن است قبل یا بعداز عمل مورد استفاده قرار گیرند.
جراحی سرطان پیشگیری کننده
جراحی سرطان پیشگیرانه برای‌برداشتن بافتی که‌حاوی سلولهای کنسر نیست، اما ممکن است به‌تومور بدخیم تبدیل شود، استفاده میشود. برای‌مثال، پولیپ در روده بزرگ ممکن است یکی ازعلائم هشدار دهنده ابتلابه کنسر تلقی شود و دراین زمان عمل جهت پیشگیری ازابتلا انجام میشود.
جراحی سرطان برای تشخیص مرحله ای که در آن قرار دارید
جراحی سرطان مرحله بندی برای‌کشف وسعت کنسر یا وسعت بیماری دربدن کار میکند. دراین روش با انجام لاپاراسکوپی و استفاد ازلوله نازک که‌به سر آن دوربین متصل است و وارد کردن آن به قسمت مشکوک مرحله ای کهدرآن هستید مشخص میشود نمونه‌ای ازروش مرحله بندی عمل است که‌پزشک کمک میکند تابا بررسی متوجه میزان پیشرفت بیماری شما شود.
جراحی سرطان برای کوچک کردن حجم تومور
جراحی سرطان طبق این روش تنها بخشی ازتومور را بجای کل آن ازبین میبرد و درشرایط خاصی استفاده میشود که‌برداشتن کل تومور ممکن است باعث آسیب به‌اندام یا بدن شود. انواع دیگر درمان، مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی، ممکن است پس ازانجام عمل کاهش حجم مورد استفاده قرار گیرند.
جراحی سرطان تسکینی
جراحی تسکین دهنده درمان درمراحل پیشرفته استفاده میشود. این درمان برای‌ازبین بردن کنسر و بهبود آن کار نمیکند بلکه تنها برای‌کاهش درد بیمار استفاده میشود.
جراحی سرطان حمایتی
جراحی سرطان حمایتی شبیه به‌عمل تسکینی است زیرابرای درمان کارایی ندارد. در عوض، به‌سایر درمان‌ها کمک میکند تا بطور موثر عمل کنند. یک نمونه ازعمل های حمایتی، قرار دادن کاتتر برای‌کمک‌به شیمی درمانی است.
جراحی سرطان ترمیمی
جراحی ترمیمی گاهی اوقات به‌عنوان دنباله‌ای ازعملهای درمانی یا سایر روش ها برای‌تغییر یا بازیابی ظاهر فرد یا عملکرد یک عضو بدن استفاده میشود. به‌عنوان مثال، زنان مبتلابه کنسر سینه گاهی اوقات نیازبه عمل بازسازی سینه جهت بازگرداندن شکل فیزیکی سینه(های) آسیب دیده دارند. عمل درمان کنسر دهان میتواند باعث تغییر درشکل و ظاهر دهان فرد شود. عمل ترمیمی ممکن است برای‌رفع این عوارض انجام شود.
تکنیک های مهم دیگر در جراحی سرطان
چند جراحی سرطان تخصصی درطول درمان استفاده میشود.
درقسمت زیر لیستی ازبرخی ازاین عمل ها وجود دارد که‌عبارتنداز:
جراحی کانسر کرایو سرجری
این روش جراحی سرطان از دمای بسیار سرد برای‌از بین بردن سلولهای مشکوک استفاده میکند. کرایوسرجری اغلب برای کانسر پوست و کنسر دهانه رحم استفاده میشود. با توجه‌به مکانی که‌تومور دربدن قرار دارد مایع نیتروژن درپوست ویا توسط ابزاری درنزدیکی تومور سرطانی قرار داده میشود .
جراحی سرطان با روش آندوسکوپی
دراین نوع عمل نمونه هایی ازبافتی که‌مشکوک‌به کنسر است برداشته شده وبه پاتولوژیست ارسال میشود تا آنرا مورد بررسی قرار دهد و شامل انواع متفاوتی نمیباشد که‌عبارتنداز:
روش جراحی سرطان بخشی از بدن که تست روی آن انجام میشود محلی که لوله به آن وارد میشود:
- اورتروسکوپی میز نای مجاری ادرار
- توراکوسکوپی ریه ها برش کوچک روی سینه
- سیگموئیدوسکوپی روده مقعد
- پیلوسکوپی کلیه مجاری ادرار
- مدیاستینوسکوپی قفسه سینه برش کوچک در قسمت پایین گردن
- لارنگوسکوپی حنجره دهان
- لاپاروسکوپی شکم، کبد، اندام‌های تناسلی زنانه برش کوچک روی شکم
- هیستروسکوپی رحم واژن
- گاستروسکوپی معده و روده کوچک دهان
- سیستوسکوپی مثانه مجاری ادرار
- کولپوسکوپی واژن و دهانه رحم یک اسپکولوم برای مشاهده اندام ها در واژن قرار می گیرد
- کولونوسکوپی روده مقعد
- برونکوسکوپی ریه و یا مجاری تنفسی دهان یا بینی
جراحی سرطان با لیزر
این تکنیک ازپرتوهای انرژی نور بجای ابزار برای‌حذف کنسر های بسیار کوچک (بدون آسیب رساندن به‌بافت اطراف)، برای کوچک کردن یااز بین بردن تومورها، یا فعال کردن داروهایی برای کشتن سلولهای مشکوک استفاده میکند. جراحی لیزری یک روش بسیار دقیق است‌که‌میتواند جهت درمان نواحی ازبدن که‌دسترسی به‌آنها دشوار است ازجمله پوست، دهانه رحم، رکتوم و حنجره استفاده شود.
جراحی سرطان با برق
کانسر پوست و دهان گاهی اوقات با الکترو سرجری درمان میشوند دراین روش جراحی سرطان ازجریان الکتریکی برای‌ازبین بردن سلولهای مشکوک استفاده میشود.
جراحی سرطان با کنترل میکروسکوپی
این جراحی زمانی مفید است‌که کنسر قسمت های ظریف بدن مانند چشم رادرگیر کند. لایه‌های پوست برداشته میشوند وتا زمانی که سلولهای سرطانی شناسایی نشوند، بصورت میکروسکوپی بررسی میشوند.
جراحی سرطان با روش موهس
این روش جراحی سرطان برای‌ازبین بردن کنسر ازنواحی حساس پوست مانند نزدیک چشم و سنجش مقدار عمق کانسر قابل استفاده است و شامل برداشت قسمت های سرطانی لایه به لایه با چاقوی عمل است. بعداز برداشت یک لایه پزشک آن رادرزیر میکروسکوپ ارزیابی میکند و بافت اطراف آنرا مطالعه میکند.
جراحی سرطان لاپاراسکوپیک
یک جراح ازلاپاراسکوپ برای‌دیدن داخل بدن شما بدون ایجاد برش های بزرگ استفاده میکند. درعوض، چندین برش کوچک ایجاد میشود و یک دوربین کوچک و ابزار جراحی دربدن شما وارد میشود. جراح مانیتوری را تماشا میکند که‌آنچه را دوربین درداخل بدن شما میبیند نمایش میدهد. برش های کوچکتر به‌معنای بهبودی سریعتر و کاهش خطر عوارض است. ازعمل لاپاراسکوپی درتشخیص، مرحله بندی، درمان و کاهش علائم کنسر استفاده میشود.
جراحی سرطان رباتیک
در جراحی رباتیک، جراح دور ازمیز عمل مینشیند و صفحه‌ای را تماشا میکند که‌تصویری سه بعدی ازناحیه تحت عمل نشان میدهد. جراح با استفاده ازکنترل دستی با هدایت ربات به‌ربات میگوید چگونه ابزارهای عمل رابرای‌انجام عمل مانور دهد. عمل رباتیک به‌جراح کمک میکند تا درنواحی صعب العبور عمل کند.
جراحی کانسر با استفاده از سوراخ طبیعی بدن
جراحی سرطان ازاین روش درحال حاضر درناحیه شکم و بدون برش پوست انجام میگیرد. جراحان ازطریق دهانه طبیعی بدن مانند دهان، رکتوم، واژن لوله ی نازکی راوارد بدن میکند. بعنوان مثال جراح ممکن است ابزار عمل رااز طریق این راهها جهت برداشتن کیسه صفرا و یا مشکلات شکمی وارد بدن کند.
جراحی سرطان چگونه باعث بهبود افراد میشود؟
با توجه‌به نوع کانسر و میزان گسترش آن جراحی میتواند موارد زیر رامورد استفاده قرار دهد:
از بین بردن کامل کانسر
جراحی سرطان را که دریک ناحیه خاص وجود دارد را از بین میبرد.
کاهش حجم تومور
جراحی دراین روش برای‌کاهش مقدار حجم تومور انجام میشود تا با کوچکتر کردن حجم آن ازآسیب دیدگی باقی بافت ها جلوگیری کند.
کاهش علائم سرطان
جراحی سرطان برای‌ازبین بردن تومور هایی که‌باعث ایجاد درد یا فشار میشوند استفاده میشود.
قبل از جراحی کنسر چه مواردی بررسی می شود؟
قبل‌از جراحی سرطان
یک پرستار ممکن است درباره چگونگی آمادگی برای‌عمل باشما صحبت کندو درباره آزمایشات و وسایل مورد نیاز مشورت نماید.
آزمایشات مورد نیاز قبل از عمل عبارتنداز:
- آزمایش خون
- تصویر برداری سینه
- نوار قلب
ممکن است تامدت معینی قبل از عمل ازخوردن و آشامیدن منع شوید وحتما باید نکات گفته شده را رعایت نمایید.
در طول جراحی سرطان
هنگامی که‌تحت بیهوشی قرار میگیرید، جراح کانسر رامعمولاً همراه با برخی بافت های سالم اطراف آن برمی دارد. برداشتن این بافت سالم به‌بهبود شانس حذف تمام سلول ها آن کمک میکند. گاهی اوقات جراح ممکن است لنف و بافت های اطراف تومور رانیز بردارد. نمونه های برداشت شده زیر میکروسکوپ جهت مقدار گسترش سلول ها مشاهده میشوند تا بافت های آسیب دیده اطراف راشناسایی کنند.
بعد از جراحی سرطان
درزمانی که آماده رفتن به‌منزل شوید پرستار و پزشکتان نکات مهم رادررابطه بامراقبت های بعد از جراحی سرطان به‌شما خواهند گفت و موارد زیر را برایتان بازگو خواهند کرد:
کنترل درد ناشی‌از عمل
فعالیت هایی که‌میتوانید انجام دهید و فعالیت های ممنوع شده
مراقبت اززخم هایتان
نحوه تشخیص علائم، عفونت ها و اقدانات مهم که‌باید انجام دهید
زمانی که‌میتوانید مجدد به‌محل کار بازگردید
ممکن است دکتر بعد از یک تا دو هفته از شما بخواهدتا مجددا برای‌معاینه و کشیدن بخیه ها به‌پزشک مراجعه نمایید.
رژیم غذایی مورد نیاز قبل و یا بعد از جراحی سرطان
جراحی سرطان نیاز شما را به‌مواد مغذی چندین برابر میکند. اگر لاغر هستید و یا وزن کمی دارید ممکن است برای‌افزایش وزن به‌پروتئین و یا کالری بیشتری دررژیم غذاییتان قبل از عمل نیاز داشته باشید. برخی ازانواع عمل ممکن است نحوه استفاده بدن شما ازغذا راتغییر دهد. درصورت انجام عمل دهان، معده، روده یا گلو، عمل نیز میتواند بر روی غذا خوردن تأثیر بگذارد. اگر بعداز عمل درخوردن غذا مشکل دارید، ممکن است مواد مغذی ازطریق لوله تغذیه یا IV (از طریق یک سوزن مستقیماً وارد رگ) به‌شما داده شود.
کار کردن بعد از جراحی سرطان
برای‌انجام عمل جراحی سرطان و مدت بهبودی باید تا چند روز ازمحل کارتان مرخصی دریافت کنید و ممکن است تا چند هفته به‌زمان نیاز داشته باشید مدت زمان بهبودی شما به‌عوامل زیادی بستگی دارد که‌عبارتنداز:
- نوع بیهوشی که‌دارید. اگر بیهوشی موضعی باشد دوران نقاهت کمتری خواهید داشت.
- نوع عمل کنسر که‌دارید
- کاری و فعالیتی که انجام میدهید و گستردگی آن
نوع کاری که انجام میدهید. اگر شغل فعالی دارید، ممکن است به‌زمان بیشتری نسبت به‌زمانی که‌پشت میز بنشینید نیاز داشته باشید. اگر شغل شما اجازه میدهد، ممکن است بخواهید ببینیدکه آیا میتوانید درخانه کار کنید یا بصورت نیمه وقت شروع کنید تا به‌شما کمک کند تا به‌یک روز کاری کامل برگردید.
هزینه جراحی سرطان
هزینه جراحی سرطان به‌موارد مختلفی بستگی دارد که‌عبارتنداز:
- نوع عمل کنسری که دارید
- تعداد متخصصان حاضر درزمان عمل
- درصورت نیاز به‌بیهوشی موضعی، بیهوشی عمومی
- مکانی کهدرآن عمل انجام میدهند
- در صورت نیاز به‌ماندن درهتل و مدت زمان اقامت
- محلی که درآن زندگی میکنید
مزایای جراحی سرطان چیست؟
- تشخیص زود هنگام کنسر و میزان گسترش آن
- توانایی تسکین دادن درد بیمار باکاهش سایز تومور
- درمان راحتتر نسبت به‌دیگر روش ها
- طول عمر بیشتر بیمار
عوارض جانبی جراحی سرطان
در طول جراحی سرطان کمتر زمانی پیش می آید که‌شخص بیمار دچار عوارض شود و عوارض احتمالی عبارتند از:
درد پس از جراحی سرطان
پس‌از جراحی سرطان، اکثر افراد درقسمتی ازبدن که‌تحت عمل قرار گرفته اند، درد خواهند داشت. میزان درد شما به‌وسعت، قسمتی ازبدن شما که درآن عمل انجام داده اید و نحوه احساس درد بستگی دارد. پزشک و پرستار به‌شما کمک خواهند کرد تا عوارض جانبی رابعداز عمل تاحد ممکن کاهش دهید.
عفونت پس از جراحی سرطان
عفونت دیگر مشکلی است که‌ممکن است پس‌از جراحی سرطان رخ دهد.جهت جلوگیری ازعفونت پس‌از عمل حتما ازدستورات پزشک و پرستار خود پیروی کنید.
دیگر عوارض جانبی وکم خطر عبارتند ازحالت تهوع ، استفراغ و گیجی که‌پس‌از مدتی بهبود میابند.
چه افرادی کاندیدای مناسب جراحی سرطان هستند؟
اینکه جراحی سرطان مناسب شما هست یا خیز به‌عوامل متعددی بستگی دارد که عبارتند از:
- نوع کانسر
- اندازه تومور و مقدار گسترش آن و مرحله ای که درآن هستید
- محل قرارگیری تومور کنسر دربدن
- سلامت عمومی شما
بیهوشی در جراحی سرطان
ممکن است درطول جراحی سرطان نیاز به‌بستری شدن و یا عمل سرپایی داشته باشید که معمولا با بیهوشی موضعی و یا سر شدن انجام میشود اما بستری شدن نیازبه بیهوشی عمیق تر دارد.
اهمیت تغذیه در جراحی سرطان
با توجه‌به تاثیرات جراحی سرطان دراشتها باید دراین هنگام حتما حواستان به‌رژیم غذاییتان باشد مراقبت ازرژیم غذایی باحفظ وزن سالم خوردن وعده های غذایی مناسب درطول عمل میتواند باعث کنترل موارد زیر شود:
- کنترل عوارض احتمالی حاصل ازعمل
- افزایش انرژی
- افزایش سایز و حجم عضله ها
- حفظ عملکرد سیستم ایمنی
- کاهش التهابات
چه غذاهایی را باید به رژیم غذایی پس از جراحی سرطان اضافه کرد؟
هر شخصی با بیماری مزمن حتی اگر آن بیماری چیزی جز کنسر باشد باید غذاهایی غنی ازپروتیین ، غلات کامل، چربی سالم و ویتامین و مواد معدنی رادر رژیم غذایی خود داشته باشد.
بهترین منابع غذایی عبارتنداز:
گیاهان بر پایه پروتئین
مانند لوبیا، حبوبات، مغز ها و دانه ها چنانچه ازگوشت قرمز استفاده نمیکنید حتما گوشت مرغ و ماهی را به‌رژیم خود اضافه نمایید.
چربی سالم
چربی های تک غیر اشباع و چند غیر اشباع نیز فواید سلامتی دارند. آووکادو، روغن زیتون، روغن هسته انگور و گردو همگی سرشار ازاسیدهای چرب امگا 3 هستند که به‌مبارزه با التهاب وبهبود سلامت قلب و عروق کمک میکند.
کربوهیدرات سالم
هنگام انتخاب کربوهیدرات ها، غذاهایی راانتخاب کنید که‌حداقل فرآوری شده باشند، مانند گندم کامل، سبوس و جو. اینها دارای فیبر محلول هستند که به‌حفظ باکتری های خوب روده کمک میکند فیبر محلول همچنین تولید اسیدهای چرب بازنجیره کوتاه (SCFAs) را تقویت میکند، که به‌همه چیز ازمتابولیسم گرفته تاترمیم سلول کمک میکند.
ویتامین و مواد معدنی
ویتامین ها و مواد معدنی به‌بدن برای ادامه فعالیت کمک میکنند. ویتامین ها نقش مهمی در تقویت عملکرد سیستم ایمنی و کاهش التهاب دارند. در صورت امکان، غذاهای غنی شده با ویتامین D را انتخاب کنید. اینها ممکن است شامل شیر، آب پرتقال، ماست و برخی غلات باشد.
از مصرف چه غذاهایی باید در طی جراحی سرطان خودداری کرد؟
ازآنچه درطول جراحی سرطان وارد بدن شما میشود آگاه باشید. برچسب های تغذیه را بخوانید و تاجایی که میتوانید ازغذای داخل منزل استفاده نمایید واز فست فود و غذای رستورانی پرهیز نمایید. بهتر است ازغذاهای بسیار تصفیه شده وفرآوری شده دوری کنید. همچنین باید ازغذاهای سرخ شده که حاوی روغن های هیدروژنه زیادی هستند که‌میتوانند التهاب راافزایش دهند خودداری کنید.
ازآنجایی که افراد مبتلابه کنسر اغلب سیستم ایمنی بدن شان ضعیف میباشد، باید غذاهایی را که خطر ابتلابه بیماری های ناشی ازغذا را به‌همراه دارند را حذف کنید، ازجمله:
- ماهی کم پخته یا خام، مانند سوشی
- تخم مرغ نرم پخته شده یاغذاهای حاوی تخم مرغ خام مانند سس مایونز خانگی
- پنیرهای غیر پاستوریزه و لبنیات
- میوه ها یا سبزیجات شسته نشده